Section 12 of RTI Act : કલમ 12: કેન્દ્રિય માહિતી કમિશનની રચના
The Right To Information Act 2005
Summary
કેન્દ્રિય માહિતી કમિશનનું રચનાનું મુખ્ય હેતુ જાહર માહિતી અધિનિયમ હેઠળ સત્તા અને ફરજો નિર્ભરિત કરવું છે. મુખ્ય માહિતી કમિશનર અને દસ સુધીના અન્ય કમિશનરોનો સમાવેશ થાય છે, જેમની નિયુક્તિ રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા કરવામાં આવે છે. આ કમિશનના મથક દિલ્હીમાં છે અને જો જરૂર હોય તો અન્ય સ્થળે કચેરીઓ સ્થાપિત કરી શકાય છે.
JavaScript did not load properly
Some content might be missing or broken. Please try disabling content blockers or use a different browser like Chrome, Safari or Firefox.
Explanation using Example
ધારણ કરો કે રવિ નામના પત્રકાર, જે જાહેર રસના રિપોર્ટિંગમાં વિશેષતા ધરાવે છે. રવિ એક સરકારી યોજના વિશે તપાસ કરી રહ્યો છે જેનો હેતુ ગરીબોને સસ્તું ઘર પ્રદાન કરવાનો છે. તેને શંકા છે કે ફંડનો ખોટા રીતે ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે, પરંતુ તે આની પુષ્ટિ કરવા માટે વધુ માહિતીની જરૂર છે.
રવિ યોજનાના બજેટ અને વિતરણ રેકોર્ડની વિગતો મેળવવા માટે જાહર માહિતી (RTI) વિનંતી કરે છે. તેની વિનંતી શરુઆતમાં સંબધિત સરકારી વિભાગ દ્વારા નકારી લેવામાં આવે છે, તેથી તે અપીલ દાખલ કરવાનું નક્કી કરે છે.
અપીલ કેન્દ્રિય માહિતી કમિશન (CIC) પાસે જાય છે, જે જાહર માહિતી અધિનિયમ, 2005ના કલમ 12 હેઠળ રચના કરવામાં આવી છે. CIC, જે મુખ્ય માહિતી કમિશનર દ્વારા સંચાલિત છે અને દસ સુધીના અન્ય માહિતી કમિશનરોનો સમાવેશ કરે છે, રવિનો કેસ સમીક્ષે છે.
અધિનિયમ અનુસાર, મુખ્ય માહિતી કમિશનર અને માહિતી કમિશનરો, જેમને કાનૂન અને પત્રકારત્વ જેવા વિવિધ ક્ષેત્રોમાં અનુભવ હોય છે, રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા નિયુક્ત કરવામાં આવે છે જેની ભલામણ પ્રધાનમંત્રી, લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા અને પ્રધાનમંત્રીએ નિમણૂક કરેલા કેન્દ્રીય કેબિનેટ મંત્રીની સમિતિ દ્વારા કરવામાં આવે છે.
દસ્તાવેજોનું સમીક્ષા કર્યા બાદ અને રવિની દલીલ સાંભળ્યા પછી, CIC, તેની સત્તા સ્વતંત્રતાથી ઉપયોગ કરીને, સરકારના વિભાગને રવિને માંગેલી માહિતી પ્રદાન કરવા માટે સૂચના આપે છે, જેથી તે તેની તપાસ પૂર્ણ કરી શકે અને જાહેર ફંડના ખોટા ઉપયોગ વિશે રિપોર્ટ કરી શકે.