Section 129 of BSA : કલમ 129: રાજ્યના કાર્યો અંગે પુરાવા.
The Bharatiya Sakshya Adhiniyam 2023
Summary
આ કલમ અનુસાર, કોઈપણ વ્યક્તિ રાજ્યના કાર્યો સંબંધિત અપ્રકાશિત સત્તાવાર રેકોર્ડમાંથી પુરાવા આપી શકશે નહીં, જો સુધી તેમને સંબંધિત વિભાગના વડાની મંજૂરી ન મળે. વિભાગના વડા તેમના નિર્ણયના આધારે મંજૂરી આપી શકે છે કે નહીં.
JavaScript did not load properly
Some content might be missing or broken. Please try disabling content blockers or use a different browser like Chrome, Safari or Firefox.
Explanation using Example
ઉદાહરણ 1:
પરિસ્થિતિ: એક પત્રકાર ઉંચા દરજ્જાના સરકારી અધિકારીને લગતા ભ્રષ્ટાચાર કૌભાંડની તપાસ કરી રહ્યો છે. પત્રકારને સરકારના વિભાગની અંદરથી એક વિસલબ્લોઅર દ્વારા કેટલાક અપ્રકાશિત સત્તાવાર રેકોર્ડ પ્રાપ્ત થાય છે.
કલમ 129 નો ઉપયોગ: પત્રકાર આ અપ્રકાશિત સત્તાવાર રેકોર્ડને કોર્ટમાં પુરાવા તરીકે ઉપયોગ કરી શકશે નહીં, જો સુધી તેમને સંબંધિત સરકારી વિભાગના વડાની મંજૂરી ન મળે. જો વિભાગના વડા મંજૂરી આપવાનું નક્કી કરે તો, રેકોર્ડ કોઈપણ કાનૂની કાર્યવાહી માટે પુરાવા તરીકે ઉપયોગ કરી શકાશે નહીં.
ઉદાહરણ 2:
પરિસ્થિતિ: એક નાગરિક એક સરકારી પ્રોજેક્ટને લગતા કેટલાક અપ્રકાશિત સત્તાવાર રેકોર્ડને ઍક્સેસ કરવા માટે માહિતીના અધિકાર (RTI) અરજી કરે છે, જેનાથી પર્યાવરણને નુકસાન થયું હોવાનો આરોપ છે. નાગરિક આ રેકોર્ડને સરકાર વિરુદ્ધ જાહેર હિતની અરજી (PIL)માં ઉપયોગ કરવા માંગે છે.
કલમ 129 નો ઉપયોગ: જોકે નાગરિક RTI દ્વારા રેકોર્ડ મેળવી શકે, તે આ અપ્રકાશિત સત્તાવાર રેકોર્ડને કોર્ટમાં પુરાવા તરીકે રજૂ કરી શકશે નહીં, જો સુધી તેમને સંબંધિત વિભાગના વડાની મંજૂરી ન મળે. વિભાગના વડા તેમના નિર્ણયના આધારે મંજૂરી આપશે કે નહીં તે નક્કી કરી શકે છે.
ઉદાહરણ 3:
પરિસ્થિતિ: એક ફોજદારી કેસમાં રક્ષણ વકીલ ગૃહ મંત્રાલયના અપ્રકાશિત સત્તાવાર રેકોર્ડનો ઉપયોગ તેમના ક્લાયન્ટની નિર્દોષતા સાબિત કરવા માટે કરવા માંગે છે. રેકોર્ડમાં આંતરિક સુરક્ષા ઉપાયો વિશે સંવેદનશીલ માહિતી છે.
કલમ 129 નો ઉપયોગ: રક્ષણ વકીલને આ અપ્રકાશિત સત્તાવાર રેકોર્ડને કોર્ટમાં પુરાવા તરીકે ઉપયોગ કરવા માટે ગૃહ મંત્રાલયના વડાની મંજૂરી લેવી પડશે. જો વિભાગના વડા મંજૂરી ન આપે, તો વકીલ આ રેકોર્ડને ટ્રાયલમાં પુરાવા તરીકે રજૂ કરી શકશે નહીં.
ઉદાહરણ 4:
પરિસ્થિતિ: એક શૈક્ષણિક સંશોધક એક સરકારી વિભાગની નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયા પર અભ્યાસ કરી રહ્યો છે અને તેમના પ્રકાશિત પેપરમાં તેમના શોધને આધાર આપવા માટે અપ્રકાશિત સત્તાવાર રેકોર્ડનો ઉપયોગ કરવા માંગે છે.
કલમ 129 નો ઉપયોગ: સંશોધકને અપ્રકાશિત સત્તાવાર રેકોર્ડનો ઉપયોગ કરવા માટે સંબંધિત વિભાગના વડાની મંજૂરી લેવી પડશે. જો મંજૂરી આપવામાં ન આવે, તો સંશોધક આ રેકોર્ડને તેમના પ્રકાશિત કાર્યમાં અથવા કોઈપણ સંબંધિત કાનૂની કાર્યવાહી માટે ઉપયોગ કરી શકશે નહીં.