Section 60 of BSA : કલમ 60: તેવા કેસો જેમાં દસ્તાવેજો સંબંધિત દ્વિતીય પુરાવા આપવામાં આવી શકે છે.
The Bharatiya Sakshya Adhiniyam 2023
Summary
દ્વિતીય પુરાવા (મૂળ દસ્તાવેજનો નકલ અથવા અન્ય પુરાવા) તેવા કેસોમાં ઉપયોગ કરી શકાય છે જ્યાં મૂળ દસ્તાવેજ કબજામાં નથી, નાશ પામ્યો છે, અથવા તે જાહેર દસ્તાવેજ છે. આમાં તેવા દસ્તાવેજોનો સમાવેશ થાય છે જે કોર્ટમાં સરળતાથી તપાસી શકાતાં નથી, અને તેવા દસ્તાવેજો માટે પ્રમાણિત નકલ માન્ય છે.
JavaScript did not load properly
Some content might be missing or broken. Please try disabling content blockers or use a different browser like Chrome, Safari or Firefox.
Explanation using Example
ઉદાહરણ 1:
રવિ તેના પૂર્વ બિઝનેસ પાર્ટનર સુરેશ સાથે જમીનના માલિકીના મુદ્દે કાનૂની વિવાદમાં છે. રવિ દાવો કરે છે કે મૂળ વેચાણ કરાર, જે તેની માલિકી સાબિત કરે છે, સુરેશના કબજામાં છે. અનેક વિનંતી છતાં, સુરેશ મૂળ દસ્તાવેજ પેદા કરતો નથી. ભારતીય સાક્ષ્ય અધિનિયમ 2023 ની કલમ 60(a)(i) હેઠળ, રવિ વેચાણ કરારની ફોટોકોપી કોર્ટમાં દ્વિતીય પુરાવા તરીકે રજૂ કરી શકે છે, કારણ કે મૂળ દસ્તાવેજ તે વ્યક્તિના કબજામાં છે જેના વિરુદ્ધ દસ્તાવેજ સાબિત કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે છે.
ઉદાહરણ 2:
પ્રિયા સાબિત કરવાનો પ્રયત્ન કરી રહી છે કે તેણે તેના મિત્ર અનિલને લોન ચૂકવી દીધી છે. પ્રિયાના ઘરમાં આગ લાગવાના કારણે મૂળ લોન કરાર નાશ પામ્યો હતો. ભારતીય સાક્ષ્ય અધિનિયમ 2023 ની કલમ 60(c) હેઠળ, પ્રિયા લોન કરારની સ્કેન કરેલી નકલ દ્વિતીય પુરાવા તરીકે રજૂ કરી શકે છે, કારણ કે મૂળ નાશ પામ્યું છે અને નુકસાન તેની પોતાની ભૂલ અથવા અવગણના કારણે નથી.
ઉદાહરણ 3:
દિલ્હીમાં એક સરકારી કચેરીમાં રાજેશનું મૂળ જન્મ પ્રમાણપત્ર છે, જે તે કોર્ટ કેસમાં તેની ઉંમર સાબિત કરવા માટે જરૂર છે. કારણ કે મૂળ જન્મ પ્રમાણપત્ર કલમ 74 હેઠળ જાહેર દસ્તાવેજ છે, રાજેશ ભારતીય સાક્ષ્ય અધિનિયમ 2023 ની કલમ 60(e) હેઠળ જન્મ પ્રમાણપત્રની પ્રમાણિત નકલ દ્વિતીય પુરાવા તરીકે ઉપયોગ કરી શકે છે.
ઉદાહરણ 4:
મીના એક કેસમાં સામેલ છે જ્યાં તેને તેની કંપનીના છેલ્લા દસ વર્ષના નાણાકીય વ્યવહારો સાબિત કરવા છે. મૂળ દસ્તાવેજો અનેક ખાતા પુસ્તકો અને રેકોર્ડનો સમાવેશ કરે છે જે કોર્ટમાં સરળતાથી તપાસી શકાતાં નથી. ભારતીય સાક્ષ્ય અધિનિયમ 2023 ની કલમ 60(g) હેઠળ, મીના નાણાકીય વ્યવહારોના સામાન્ય પરિણામ દર્શાવવા માટે ક્વોલિફાઇડ એકાઉન્ટન્ટ દ્વારા તૈયાર કરેલા ખાતાઓના સારાંશને દ્વિતીય પુરાવા તરીકે રજૂ કરી શકે છે.
ઉદાહરણ 5:
વિક્રમ તેના નોકરીદાતા સાથે કરારની શરતો અંગે કાનૂની લડતમાં છે. નોકરીદાતાએ લેખિતમાં સ્વીકાર્યું છે કે મૂળ કરારમાં વિક્રમને અનુકૂળ શરતો છે. ભારતીય સાક્ષ્ય અધિનિયમ 2023 ની કલમ 60(b) હેઠળ, વિક્રમ મૂળ કરારની સામગ્રી સાબિત કરવા માટે લેખિત સ્વીકારનો દ્વિતીય પુરાવા તરીકે ઉપયોગ કરી શકે છે.