Article 293 of CoI : આર્ટિકલ 293: રાજ્યો દ્વારા ઉધાર લેવું.

Constitution Of India

Summary

આર્ટિકલ 293 હેઠળ, રાજ્ય ભારતની અંદર તેના સમેકિત નાણાં ભંડારની સુરક્ષા પર ઉધાર લઈ શકે છે, પરંતુ તે રાજ્ય વિધાનમંડળ દ્વારા નક્કી કરેલી મર્યાદાઓમાં હોવું જોઈએ. ભારત સરકાર રાજ્યને ધિરાણ આપી શકે છે અથવા રાજ્ય દ્વારા લેવામાં આવેલા ધિરાણ માટે ખાતરી આપી શકે છે, જો આર્ટિકલ 292 હેઠળ નક્કી કરેલી મર્યાદાઓનો ભંગ ન થાય. જો રાજ્ય પાસે ભારત સરકાર પાસેથી બાકી લોન હોય, તો તે નવી લોન ઉઠાવી શકતું નથી વિના સંમતિ. સંમતિ શરતો સાથે આપી શકાય છે.

JavaScript did not load properly

Some content might be missing or broken. Please try disabling content blockers or use a different browser like Chrome, Safari or Firefox.

Explanation using Example

ઉદાહરણ 1:

પરિસ્થિતિ: મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય એક નવી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ માટે ₹10,000 કરોડ ઉધાર લેવા માંગે છે.

આર્ટિકલ 293 નો ઉપયોગ:

  1. કલમ (1): મહારાષ્ટ્ર આ રકમ ભારતની અંદર તેના સમેકિત નાણાં ભંડારની સુરક્ષા સાથે ઉધાર લઈ શકે છે, પરંતુ તે તેના રાજ્ય વિધાનમંડળ દ્વારા નક્કી કરેલી કોઈપણ ઉધાર મર્યાદાઓનું પાલન કરવું પડશે.
  2. કલમ (2): જો મહારાષ્ટ્રને તેની ઉધાર ક્ષમતા કરતા વધુ ફંડની જરૂર હોય, તો તે ભારત સરકાર પાસે ધિરાણની વિનંતી કરી શકે છે, જે સંસદ દ્વારા નક્કી કરેલી શરતો હેઠળ ધિરાણ આપી શકે છે.
  3. કલમ (3): જો મહારાષ્ટ્ર પાસે ભારત સરકાર પાસેથી બાકી લોન હોય, તો તે ભારત સરકારની સંમતિ વિના નવું ધિરાણ ઉઠાવી શકતું નથી.
  4. કલમ (4): ભારત સરકાર મહારાષ્ટ્રને નવું ધિરાણ ઉઠાવવાની સંમતિ આપી શકે છે, પરંતુ તે શરતો લાદી શકે છે, જેમ કે મહારાષ્ટ્રને વિશિષ્ટ હેતુઓ માટે ફંડનો ઉપયોગ કરવાની જરૂર છે અથવા ચોક્કસ ચુકવણીની શરતોનું પાલન કરવાની જરૂર છે.

ઉદાહરણ 2:

પરિસ્થિતિ: તમિલનાડુ રાજ્ય પાસે ભારત સરકાર પાસેથી ₹5,000 કરોડની બાકી લોન છે અને તે આરોગ્ય સંભાળ પ્રોજેક્ટ માટે વધારાના ₹2,000 કરોડ ઉધાર લેવા માંગે છે.

આર્ટિકલ 293 નો ઉપયોગ:

  1. કલમ (1): તમિલનાડુ ભારતની અંદર તેના સમેકિત નાણાં ભંડારની સુરક્ષા સાથે ઉધાર લઈ શકે છે, પરંતુ તેને તેના રાજ્ય વિધાનમંડળ દ્વારા નક્કી કરેલી કોઈપણ મર્યાદાઓનું પાલન કરવું પડશે.
  2. કલમ (2): તમિલનાડુ વધુ ફંડની જરૂર હોય તો ભારત સરકાર પાસે ધિરાણની વિનંતી કરી શકે છે, અને ભારત સરકાર સંસદ દ્વારા નક્કી કરેલી શરતો હેઠળ આ ધિરાણ આપી શકે છે.
  3. કલમ (3): કારણ કે તમિલનાડુ પાસે ભારત સરકાર પાસેથી બાકી લોન છે, તે ભારત સરકારની સંમતિ વિના વધારાના ₹2,000 કરોડ ઉધાર લઈ શકતું નથી.
  4. કલમ (4): ભારત સરકાર તમિલનાડુને નવું ધિરાણ ઉઠાવવાની સંમતિ આપી શકે છે, પરંતુ તે શરતો લાદી શકે છે, જેમ કે તમિલનાડુને મોજૂદા લોનની ચુકવણીને પ્રાથમિકતા આપવાની જરૂર છે અથવા નવા ધિરાણનો ઉપયોગ ખાસ કરીને આરોગ્ય સંભાળ પ્રોજેક્ટ માટે કરવાની જરૂર છે.

ઉદાહરણ 3:

પરિસ્થિતિ: કર્ણાટક રાજ્ય એક રાજ્ય-માલિકીની કંપની દ્વારા નવિનીકૃત ઉર્જા પ્રોજેક્ટ્સ વિકસાવવા માટે લેવામાં આવેલી ₹1,000 કરોડની લોન માટે ખાતરી આપવાની માંગણી કરે છે.

આર્ટિકલ 293 નો ઉપયોગ:

  1. કલમ (1): કર્ણાટક તેના રાજ્ય વિધાનમંડળ દ્વારા નક્કી કરેલી મર્યાદાઓમાં લોન માટે ખાતરી આપી શકે છે.
  2. કલમ (2): જો કર્ણાટકને તેની ક્ષમતાથી વધુ ખાતરી આપવાની જરૂર હોય, તો તે ભારત સરકાર પાસે ખાતરી આપવાની વિનંતી કરી શકે છે, જો તે આર્ટિકલ 292 હેઠળ નક્કી કરેલી મર્યાદાઓનો ભંગ ન કરે.
  3. કલમ (3): જો કર્ણાટક પાસે ભારત સરકાર પાસેથી બાકી લોન અથવા ખાતરી હોય, તો તે ભારત સરકારની સંમતિ વિના નવી ખાતરી આપી શકતું નથી.
  4. કલમ (4): ભારત સરકાર કર્ણાટકને નવી ખાતરી આપવાની સંમતિ આપી શકે છે, પરંતુ તે શરતો લાદી શકે છે, જેમ કે કર્ણાટકને રાજ્ય-માલિકીની કંપનીને ચોક્કસ નાણાકીય માપદંડો પૂરા કરવા માટે સુનિશ્ચિત કરવાની જરૂર છે અથવા નવિનીકૃત ઉર્જા પ્રોજેક્ટના ચોક્કસ પાસાઓ સુધી ખાતરી મર્યાદિત કરવાની જરૂર છે.