Section 9 of CPC : ਸੈਕਸ਼ਨ 9: ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕ ਮੁਕੱਦਮਿਆਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਨਾ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਰੋਕਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ।
The Code Of Civil Procedure 1908
Summary
ਇਸ ਸੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਦਾਲਤਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕ ਮੁਕੱਦਮਿਆਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸਪਸ਼ਟ ਜਾਂ ਅਣਜਾਣਾ ਕਾਨੂੰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਾਇਦਾਦ, ਨੌਕਰੀ ਜਾਂ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਤੇ ਵਿਵਾਦ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਵਾਦ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਫੀਸਾਂ ਜਾਂ ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ।
JavaScript did not load properly
Some content might be missing or broken. Please try disabling content blockers or use a different browser like Chrome, Safari or Firefox.
Explanation using Example
ਉਦਾਹਰਨ 1:
ਸਥਿਤੀ: ਜਾਇਦਾਦ ਦਾ ਵਿਵਾਦ
ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼ਰਮਾ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਵਰਮਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਗੁਆਂਢੀ ਹਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀ ਵਰਮਾ ਦੇ ਬਾਗ ਦੀ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦੀਆਂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਉਸਦਾ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀ ਵਰਮਾ ਇਸ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼ਰਮਾ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸੈਕਸ਼ਨ 9 ਦੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ: ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼ਰਮਾ ਨਾਗਰਿਕ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਾਇਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਉੱਤੇ ਵਿਵਾਦ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਨਾਗਰਿਕ ਸਵਭਾਵ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਇਸ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਤੋਂ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਕਾਨੂੰਨ ਰੋਕਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਉਦਾਹਰਨ 2:
ਸਥਿਤੀ: ਧਾਰਮਿਕ ਦਫ਼ਤਰ ਤੇ ਵਿਵਾਦ
ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਗੁਪਤਾ ਮੰਦਰ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਰੀਤ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਮੁੱਖ ਪੁਜਾਰੀ ਬਣਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਮੰਨਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰ, ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਰਾਓ, ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਦਲੀਲ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਦ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਗੁਪਤਾ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਸੈਕਸ਼ਨ 9 ਦੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ: ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਗੁਪਤਾ ਮੁੱਖ ਪੁਜਾਰੀ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਲਈ ਨਾਗਰਿਕ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਾਇਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਵਿਵਾਦ ਧਾਰਮਿਕ ਰਸਮਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਰੋਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸਵਭਾਵ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਇਸ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸਪਸ਼ਟ ਕਾਨੂੰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਉਦਾਹਰਨ 3:
ਸਥਿਤੀ: ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਤੇ ਵਿਵਾਦ
ਸ਼੍ਰੀ ਖਾਨ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਨੀ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਨੁਚਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਿਕਾਲ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਘਾਟੇ ਲਈ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਮੰਗਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਿਯੋਗਕਰਤਾ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਸੈਕਸ਼ਨ 9 ਦੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ: ਸ਼੍ਰੀ ਖਾਨ ਨਾਗਰਿਕ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਾਇਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਤੇ ਵਿਵਾਦ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਨਾਗਰਿਕ ਸਵਭਾਵ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਇਸ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ-ਸਬੰਧੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਤੋਂ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਕਾਨੂੰਨ ਰੋਕਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਉਦਾਹਰਨ 4:
ਸਥਿਤੀ: ਧਾਰਮਿਕ ਦਫ਼ਤਰ ਲਈ ਫੀਸਾਂ ਤੇ ਵਿਵਾਦ
ਸ਼੍ਰੀ ਪਟੇਲ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਮੰਦਰ ਦੇ ਸੰਭਾਲਕਰਤਾ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਕੁਝ ਫੀਸਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਹੱਕ ਹੈ, ਪਰ ਮੰਦਰ ਦੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਇਸ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫੀਸਾਂ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀ ਪਟੇਲ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਸੈਕਸ਼ਨ 9 ਦੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ: ਸ਼੍ਰੀ ਪਟੇਲ ਆਪਣੇ ਫੀਸਾਂ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਲਈ ਨਾਗਰਿਕ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਾਇਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸੈਕਸ਼ਨ 9 ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ II ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਦਫ਼ਤਰ ਨਾਲ ਕੋਈ ਫੀਸ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ; ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਇਸ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਨਾਗਰਿਕ ਸਵਭਾਵ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ।