કલમ 318: છેતરપિંડી. | The Bharatiya Nyaya Sanhita 2023

Summary

છેતરપિંડી એ તે છે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ બીજાને છેતરવા દ્વારા કોઈ સંપત્તિ સોંપવા, રાખવા, અથવા કંઈક કરવા માટે પ્રેરિત કરે છે, જે તે વ્યક્તિ સામાન્ય રીતે ન કરત. આથી તે વ્યક્તિને શરીર, મન, પ્રતિષ્ઠા અથવા સંપત્તિમાં નુકસાન થાય છે. છેતરપિંડી માટે ત્રણથી સાત વર્ષ સુધીની કેદ અથવા દંડ અથવા બંને થઈ શકે છે, જે છેતરપિંડીના પ્રકાર પર આધાર રાખે છે.

JavaScript did not load properly

Some content might be missing or broken. Please try disabling content blockers or use a different browser like Chrome, Safari or Firefox.

Explanation using Example

ઉદાહરણ 1:

રાહુલ, મુંબઈનો રહેવાસી, ખોટું દાવો કરે છે કે તે સરકારી અધિકારી છે અને પ્રિયા ને તેની કાર ક્રેડિટ પર વેચવા માટે સમજાવે છે, તે પછી ચુકવણી કરવાની વચન આપે છે. રાહુલનો પ્રિયા ને ચૂકવણી કરવાનો કોઈ અર્થ નથી અને તે કાર સાથે ગાયબ થઈ જાય છે. રાહુલ એ ભારતીય ન્યાય સંહિતા 2023 ની કલમ 318 હેઠળ છેતરપિંડી કરી છે.

ઉદાહરણ 2:

સ્નેહા, દિલ્હી માં દુકાન માલિક, રમેશ ને એક દાગીના વેચે છે, દાવો કરે છે કે તે શુદ્ધ સોનાનો બનાવેલો છે. વાસ્તવમાં, દાગીના સોનાની પલટ છે અને શુદ્ધ સોનાનો નથી. સ્નેહા હેતુપૂર્વક રમેશ ને છેતરવા માટે દાગીના ની ઊંચી કિંમતની માન્યતા અપાવે છે, અને રમેશ તેના માટે પ્રીમિયમ કિંમત ચૂકવે છે. સ્નેહા એ છેતરપિંડી કરી છે.

ઉદાહરણ 3:

વિક્રમ, બેંગલોરમાં વ્યાપારી, અંજલિ, વસ્ત્ર ઉત્પાદક, ને ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા કાપડના ખોટા નમૂના બતાવીને, તેને મોટું ઓર્ડર આપવા માટે સમજાવે છે. જ્યારે વાસ્તવિક કાપડ પહોંચાડવામાં આવે છે, તે નમૂના કરતા નીચી ગુણવત્તાવાળું છે. વિક્રમ એ હેતુપૂર્વક અંજલિ ને છેતરવા માટે છેતરપિંડી કરી છે.

ઉદાહરણ 4:

અર્જુન, કોલકાતાનો રહેવાસી, મીરા, પોનશોપ માલિક, ને ખોટો હીરાનો ઉંગળીઓનો ગિરવે મૂકી, દાવો કરે છે કે તે વાસ્તવિક હીરા છે. મીરા અર્જુન ને પૈસા આપે છે, માન્યતા રાખીને કે ઉંગળીઓ વાસ્તવિક છે. અર્જુન એ હેતુપૂર્વક મીરા ને છેતરવા માટે છેતરપિંડી કરી છે.

ઉદાહરણ 5:

રવિ, હૈદરાબાદમાં સોફ્ટવેર ડેવલપર, તેના મિત્ર, સુરેશ, ને ખોટું વચન આપે છે કે તે તેને એક મહિના માં લોનની ચુકવણી કરશે. રવિનો લોનની ચુકવણી કરવાનો કોઈ અર્થ નથી અને તે પૈસા વ્યક્તિગત ખર્ચ માટે વાપરે છે. રવિ એ છેતરપિંડી કરી છે.

ઉદાહરણ 6:

મનોજ, પંજાબમાં ખેડૂત, રાજેશ, ખરીદદાર, ને ચોક્કસ માત્રામાં ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળી ઘઉં પહોંચાડવા માટે વચન આપે છે, અને એડવાન્સ ચુકવણી માટે વિનિમયમાં. મનોજનો ઘઉં પહોંચાડવાનો કોઈ અર્થ નથી અને એડવાન્સ ચુકવણી અન્ય હેતુઓ માટે વાપરે છે. મનોજ એ છેતરપિંડી કરી છે.

ઉદાહરણ 7:

કિરણ, ચેન્નાઈમાં કોન્ટ્રાક્ટર, ખોટું દાવો કરે છે કે તેણે બાંધકામ પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ કરી દીધું છે અને ક્લાયન્ટ, શ્વેતા, પાસેથી ચુકવણી માંગે છે. વાસ્તવમાં, પ્રોજેક્ટ અધૂરું છે. કિરણ એ હેતુપૂર્વક શ્વેતા ને છેતરવા માટે છેતરપિંડી કરી છે.

ઉદાહરણ 8:

દીપક, જયપુરમાં પ્રોપર્ટી ડીલર, સુનીલ ને જમીન વેચે છે, જાણે છે કે તે જ જમીન તે પહેલેથી જ અન્ય ખરીદદાર, અનિલ, ને વેચી છે. દીપક સુનીલ ને અગાઉના વેચાણની વાત જણાવ્યા વિના, ચુકવણી સ્વીકાર કરે છે. દીપક એ છેતરપિંડી કરી છે.