ਧਾਰਾ 238: ਗਲਤੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ। | The Bharatiya Nagarik Suraksha Sanhita 2023

Summary

ਇਸ ਧਾਰਾ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਜੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਪਰਾਧ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਗਲਤੀ ਹੈ, ਇਹ ਮਾਮਲੇ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਤਕ ਦੋਸ਼ੀ ਇਸ ਗਲਤੀ ਦੁਆਰਾ ਗੁੰਝਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਇਸ ਨੇ ਨਿਆਂ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ। ਅਦਾਲਤ ਇਹ ਨਿਰਣਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਗਲਤੀ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਕਿ ਦੋਸ਼ੀ ਗੁੰਝਲ ਵਿੱਚ ਸੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।

JavaScript did not load properly

Some content might be missing or broken. Please try disabling content blockers or use a different browser like Chrome, Safari or Firefox.

Explanation using Example

ਉਦਾਹਰਣ 1:

ਰਵੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਨਿਆਂ ਸੰਹਿਤਾ, 2023 ਦੀ ਧਾਰਾ 378 ਦੇ ਅਧੀਨ ਚੋਰੀ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੋਸ਼ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰਵੀ ਨੇ "ਸੋਨੇ ਦਾ ਹਾਰ" ਚੋਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਿ "ਸੋਨੇ ਦੀ ਅੰਗੂਠੀ" ਚੋਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਰਵੀ ਆਪਣਾ ਬਚਾਅ ਅਤੇ ਗਵਾਹ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋਸ਼ ਸੋਨੇ ਦੀ ਅੰਗੂਠੀ ਦੀ ਚੋਰੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਰਵੀ ਦੋਸ਼ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ ਦੁਆਰਾ ਗੁੰਝਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਦਾਲਤ ਇਹ ਨਿਰਣਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਗਲਤੀ ਅਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਮਲਾ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਉਦਾਹਰਣ 2:

ਪ੍ਰੀਆ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਨਿਆਂ ਸੰਹਿਤਾ, 2023 ਦੀ ਧਾਰਾ 463 ਦੇ ਅਧੀਨ ਜਾਲਸਾਜ਼ੀ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੋਸ਼ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਪ੍ਰੀਆ "ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਦੀ ਨੀਅਤ" ਰੱਖਦੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਜਾਲਸਾਜ਼ੀ ਕੀਤਾ। ਪ੍ਰੀਆ ਦੋਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਬਚਾਅ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗਵਾਹ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜੋ ਉਸ ਦੀਆਂ ਨੀਅਤਾਂ ਬਾਰੇ ਗਵਾਹੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਦਾਲਤ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰੀਆ ਛੋਡ ਦੁਆਰਾ ਗੁੰਝਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੇ ਨਿਆਂ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ। ਇਸ ਲਈ, ਛੋਡ ਅਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਉਦਾਹਰਣ 3:

ਅਰਜੁਨ ਨੂੰ 15 ਮਾਰਚ, 2023 ਨੂੰ ਰਮੇਸ਼ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੋਸ਼ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਹਮਲੇ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਗਲਤੀ ਨਾਲ 16 ਮਾਰਚ, 2023 ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਰਜੁਨ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋਸ਼ 15 ਮਾਰਚ ਦੇ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਬਚਾਅ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਇਹ ਨਿਰਣਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਰਜੁਨ ਗਲਤ ਤਾਰੀਖ ਦੁਆਰਾ ਗੁੰਝਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਗਲਤੀ ਅਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਉਦਾਹਰਣ 4:

ਸੁਨੀਤਾ ਨੂੰ ਅਨਿਲ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਪਲਾਟ ਵੇਚਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਦੋਸ਼ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸੁਨੀਤਾ ਨੇ ਅਨਿਲ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਧੋਖਾ ਦਿੱਤਾ। ਸੁਨੀਤਾ ਆਪਣੇ ਵਪਾਰ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਗਵਾਹਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਕੇ ਬਚਾਅ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਇਹ ਨਿਰਣਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਛੋਡ ਸੁਨੀਤਾ ਨੂੰ ਗੁੰਝਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਾਈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੇ ਨਿਆਂ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਛੋਡ ਅਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਉਦਾਹਰਣ 5:

ਵਿਕਰਮ ਨੂੰ 10 ਜਨਵਰੀ, 2023 ਨੂੰ ਰਾਜੇਸ਼ ਦੇ ਕਤਲ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੋਸ਼ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਰੇਸ਼ ਅਤੇ ਕਤਲ ਦੀ ਤਾਰੀਖ 11 ਜਨਵਰੀ, 2023 ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਵਿਕਰਮ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋਸ਼ ਰਾਜੇਸ਼ ਦੇ ਕਤਲ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜਾਂਚ ਸੁਣੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਰਫ ਰਾਜੇਸ਼ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸੀ। ਅਦਾਲਤ ਇਹ ਨਿਰਣਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵਿਕਰਮ ਦੋਸ਼ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਗੁੰਝਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਗਲਤੀਆਂ ਅਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ।

ਉਦਾਹਰਣ 6:

ਮੀਰਾ ਨੂੰ 5 ਫਰਵਰੀ, 2023 ਨੂੰ ਸੀਤਾ ਦੇ ਕਤਲ ਅਤੇ 6 ਫਰਵਰੀ, 2023 ਨੂੰ ਗੀਤਾ ਦੇ ਕਤਲ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ (ਜਿਸ ਨੇ ਸੀਤਾ ਦੇ ਕਤਲ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ)। ਜਦੋਂ ਸੀਤਾ ਦੇ ਕਤਲ ਲਈ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ, ਮੀਰਾ ਨੂੰ ਗੀਤਾ ਦੇ ਕਤਲ ਲਈ ਪਰਖਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਬਚਾਅ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਗਵਾਹ ਸੀਤਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਨ। ਅਦਾਲਤ ਇਹ ਨਿਰਣਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੀਰਾ ਗਲਤੀ ਦੁਆਰਾ ਗੁੰਝਲ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਗਲਤੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।