કલમ 238: ભૂલોના પ્રભાવ. | The Bharatiya Nagarik Suraksha Sanhita 2023

Summary

આ કલમ મુજબ, જો આરોપમાં ગુના અથવા તેની વિગતોમાં કોઈ ભૂલ હોય, તો તે મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવશે નહીં, જો સુધી તે ભૂલથી આરોપી ગેરમાર્ગે દોરાયો ન હોય અને ન્યાયની નિષ્ફળતાનું કારણ ન બને. ઉદાહરણો દ્વારા સમજાવવામાં આવ્યું છે કે ક્યારે ભૂલ ગૌણ છે અને ક્યારે તે મહત્વપૂર્ણ છે.

JavaScript did not load properly

Some content might be missing or broken. Please try disabling content blockers or use a different browser like Chrome, Safari or Firefox.

Explanation using Example

ઉદાહરણ 1:

રવિ પર ભારતીય ન્યાય સંહિતા, 2023 ની કલમ 378 હેઠળ ચોરીનો આરોપ છે. ચાર્જ શીટમાં ભૂલથી રવિએ "સોનાની નેકલેસ" ચોર્યું છે તે બદલે "સોનાની આંગઠી" લખાયું છે. ટ્રાયલ દરમિયાન, રવિ પોતાનું બચાવ અને સાક્ષીઓ રજૂ કરે છે, સ્પષ્ટ રીતે સમજતો કે આરોપ સોનાની આંગઠીની ચોરી સંબંધિત છે. કારણ કે રવિ ચાર્જ શીટની ભૂલથી ગેરમાર્ગે દોરાયો નથી, કોર્ટ નક્કી કરે છે કે ભૂલ ગૌણ છે અને કેસ આગળ વધે છે.

ઉદાહરણ 2:

પ્રિયા પર ભારતીય ન્યાય સંહિતા, 2023 ની કલમ 463 હેઠળ કાવતરાનો આરોપ છે. ચાર્જ શીટમાં પ્રિયા "છલ કરવા ઈચ્છતી હતી" તે ઉલ્લેખ નથી. પ્રિયા આરોપની સ્વભાવને સમજતી છે અને પોતાનું બચાવ રજૂ કરે છે, જેમાં સાક્ષીઓ તેના ઇરાદાઓ વિશે સાક્ષી આપે છે. કોર્ટ નક્કી કરે છે કે પ્રિયા ચૂકથી ગેરમાર્ગે દોરાઈ નથી અને તે ન્યાયની નિષ્ફળતાનું કારણ નથી. તેથી, ચૂક ગૌણ માનવામાં આવે છે.

ઉદાહરણ 3:

અર્જુન પર 15મી માર્ચ, 2023 ના રોજ રમેશ પર હુમલો કરવાનો આરોપ છે. ચાર્જ શીટમાં હુમલાની તારીખ ખોટી રીતે 16મી માર્ચ, 2023 તરીકે જણાવવામાં આવી છે. અર્જુન જાણે છે કે આરોપ 15મીના ઘટનાને લગતો છે અને તે મુજબ પોતાનું બચાવ તૈયાર કરે છે. કોર્ટ નક્કી કરે છે કે અર્જુન ખોટી તારીખથી ગેરમાર્ગે દોરાયો નથી અને ભૂલ ગૌણ છે.

ઉદાહરણ 4:

સુનીતા પર અનિલને જમીનનો પ્લોટ વેચવાનો વાયદો કરીને છેતરપિંડી કરવાનો આરોપ છે, જે જમીન તેની માલિકીની નહોતી. ચાર્જ શીટમાં સુનીતાએ અનિલને કેવી રીતે છેતર્યો તે સ્પષ્ટ નથી. સુનીતા વ્યવહાર સમજાવીને અને સાક્ષીઓ બોલાવીને પોતાનું બચાવ કરે છે. કોર્ટ અનુમાન કરે છે કે છેતરપિંડીની વિશિષ્ટ વિગતોનો ઉલ્લેખ ન કરવો સુનીતાને ગેરમાર્ગે દોરતું નથી અને ન્યાયની નિષ્ફળતાનું કારણ નથી, તેથી ચૂક ગૌણ છે.

ઉદાહરણ 5:

વિક્રમ પર 10મી જાન્યુઆરી, 2023 ના રોજ રાજેશની હત્યા કરવાનો આરોપ છે. ચાર્જ શીટમાં ભૂલથી પીડિતનું નામ સુરેશ અને હત્યાની તારીખ 11મી જાન્યુઆરી, 2023 તરીકે લખાયું છે. વિક્રમ જાણે છે કે આરોપ રાજેશની હત્યાને લગતો છે અને મેજિસ્ટ્રેટ સમક્ષની તપાસ સાંભળી છે, જે માત્ર રાજેશના કેસ વિશે હતી. કોર્ટ નક્કી કરે છે કે વિક્રમ ચાર્જ શીટની ભૂલોથી ગેરમાર્ગે દોરાયો નથી અને ભૂલ ગૌણ છે.

ઉદાહરણ 6:

મીરા પર 5મી ફેબ્રુઆરી, 2023 ના રોજ સીતાની હત્યા અને 6મી ફેબ્રુઆરી, 2023 ના રોજ ગીતા (જે સીતાની હત્યાના આરોપમાં તેને પકડવા પ્રયાસ કરી રહી હતી) ની હત્યા કરવાનો આરોપ છે. જ્યારે સીતાની હત્યાના આરોપમાં આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો, ત્યારે ગીતાની હત્યાનો કેસ ચાલી રહ્યો હતો. તેના બચાવમાં હાજર સાક્ષીઓ સીતાના કેસ સંબંધિત હતા. કોર્ટ અનુમાન કરે છે કે મીરા ભૂલથી ગેરમાર્ગે દોરાઈ હતી, અને ભૂલ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.